Các bạn thân mến, học Nghe có nhiều phương pháp khác nhau mà chúng ta có thể áp dụng. Dưới đây, mình sẽ chia sẻ cùng mọi người một số cách để tự nâng cao kỹ năng ngay tại nhà.
Trước hết để luyện nghe hiệu quả thì các bạn cũng cần xây dựng cho mình một nền tảng vững chắc trước đã. Bởi nếu thiếu nền ngữ pháp – từ vựng – phát âm thì việc Nghe sẽ khó và khiến bạn dễ chán nản.
LỘ TRÌNH LUYỆN NGHE IELTS LISTENING 7.0+
Đầu tiên, bạn cần xác định mình đang có gì?
Nghĩa là bạn đã biết những gì? Kỹ năng của bạn đang ở giai đoạn nào?
Mình chia sẻ cách học sẽ đi từ mới bắt đầu, chưa biết gì -> 4.0 Listening -> 6.5-7.0 Listening. Và sau đó luyện đề.
Nếu bạn đã có nền tảng, hãy bỏ qua giai đoạn 1 và theo dõi thêm hướng dẫn cách nghe từ 4.0. Nếu bạn đã đạt tầm 5.0-6.0 Listening thì có thể tham khảo luôn giai đoạn 3 với video cuối cùng nhé.
Vậy thì đầu tiên, chúng ta sẽ bước vào giai đoạn 1 là xây dựng nền tảng. Phần nền tảng sẽ bao gồm Ngữ pháp - Từ vựng - Phát âm.
I. CÁCH HỌC NGỮ PHÁP VÀ TÀI LIỆU
Mời các bạn tham khảo hướng dẫn với video:
Để học ngữ pháp tốt, chuẩn bị nền tảng hiệu quả thì các bạn chú trọng vào:
1. Các thì (Tenses) trong tiếng Anh
Bài viết các thì trong tiếng Anh đã chia sẻ cùng bạn nền tảng 13 thì nhưng trong IELTS thì bạn chỉ cần học chú trọng vào các thì là: Present simple, Present perfect, Present continuous, Past simple, Past continuous, Future simple, Near future simple.
Để luyện ngữ pháp, bạn có thể ứng dụng Story telling
Cách này hiểu đơn giản là bạn chọn một Động từ đơn giản → Phát triển thành 1 câu chuyện, mỗi câu sử dụng 1 từ và 1 thì. Điều đó giúp bạn ứng dụng thì và nhớ từ vựng, phát triển thêm cả kỹ năng luyện viết nữa.
VD: My friend is an English teacher. She has taught this subject for 2 years. At the moment, she is preparing for an important lesson. I helped her with it last night. We were working on it all night. She will teach this lesson tomorrow. She is going to do great.
Nắm vững các thì trong tiếng Anh
2. Sự hoà hợp giữa chủ ngữ và động từ (Subject - Verb agreement)
Bạn cần nắm rõ chủ điểm về S-V Agreement để sử dụng đúng. Đồng thời đây là một điều quan trọng để bạn xác định được chủ ngữ, động từ trong quá trình luyện nghe và phân tích đáp án dễ dàng hơn đó.
Trong đó chú trọng về động từ hành động, động từ tobe, động từ nối…chia theo chủ ngữ ra sao, tương ứng các thì. Bạn nên xem thêm bài học này để luyện tập rõ hơn:
Ví dụ như với đại từ sở hữu my friend thì chia số nhiều, I chia số ít chẳng hạn: My friend teaches English. I work at a bank. My parents are lawyers.
3. Nguồn học ngữ pháp cho người mới bắt đầu
Để học ngữ pháp hiệu quả, các bạn có thể bắt đầu với tài liệu hướng dẫn tiếng Việt mà cụ thể là đội ngũ IELTS Fighter đã thực hiện biên soạn một cuốn sách và khóa học đầy đủ video theo link dưới, các bạn cùng tham khảo nhé:
30 ngày phủ xanh IELTS cho người mới bắt đầu
Destination Grammar & Vocabulary B1
Chuỗi Grammar for IELTS 30 bài học
Bên cạnh chuỗi video bài học Grammar giới thiệu bởi giáo viên Việt Nam dễ học thì bạn hãy tranh thủ và bắt đầu tập luyện tiếng Anh với cuốn Destination Grammar – Vocabulary. Cuốn này phù hợp để học và luyện ngữ pháp đồng thời nâng cao được từ vựng của bạn. Sách cũng có những bài nghe đơn giản, bước đầu thêm nguyên liệu cho bạn luyện nghe.
Luyện tập chăm chỉ và học tập hiệu quả nha. Cố gắng làm nhiều bài tập để xây dựng vững chắc nền tảng của mình nhé.
Tiếp theo sau ngữ pháp là từ vựng. Mặc dù bài viết này chia theo hai phần nhưng việc học kết hợp giữa từ vựng và ngữ pháp quan trọng. Bạn nên có sẵn từ điển để thực hiện tra từ vựng trong quá trình học.
II. CÁCH HỌC TỪ VỰNG HIỆU QUẢ
Bạn xem trước video cách học từ vựng như dưới đây:
1. Các cách học từ vựng hiệu quả
Để học từ vựng nhớ lâu và hiệu quả hơn, bạn nên chọn cách:
Học từ vựng theo chủ đề:
Common daily topics → Academic topics ⇒ Chắt lọc
Thông qua quá trình học ngữ pháp, bạn bắt đầu với những từ vựng cơ bản. Trong thời điểm đó, các bài tập cũng cung cấp cho bạn những từ vựng hay. Bạn có thể học qua các bài báo hay với sách Oxford word skill, hình ảnh thiết kế đẹp và có nhiều từ vựng theo chủ đề hay. Nếu mua sách cứng, bạn sẽ có thêm cả file nghe nhé. Còn đây là link PDF để bạn học trước.
Học cách sử dụng từ vựng
Mỗi từ vựng ở trong các trường hợp khác nhau mà ý nghĩa lại không giống. Do đó bạn cần chú ý đến cách sử dụng của từ vựng.
Dựa theo Ngữ cảnh - context: Ví dụ với một bài đọc thì phân tích ý nghĩa, câu trước câu sau để tìm ý liên kết tốt hơn.
Học theo Cụm – collocations: Các collocations là một phần của ngôn ngữ tự nhiên mà người sử dụng tiếng Anh tạo thành. Có thể là động từ + giới từ hay danh từ + giới từ…và nghĩa của nó sẽ không phải chuẩn như dịch của hai từ riêng lẻ ghép vào mà mang ý nghĩa riêng, cho từng trường hợp nên chú ý kỹ nhé.
Học chú trọng Loại từ (v, n, adj). Xác định loại từ cũng tốt cho bạn trong quá trình phân tích câu hỏi và làm bài Nghe, Đọc.
2. Luyện tập ứng dụng từ vựng liên tục
- Bằng cách sử dụng phương pháp Story-telling, tự viết tự nâng cấp.
- Thực hiện vẽ Journaling. Với mỗi chủ đề, bạn vẽ những từ vựng liên quan để liên kết, nhớ lâu hơn.
3. Sử dụng tài liệu và công cụ phù hợp
Bạn có thể áp dụng phương pháp vẽ Mind-map
Chúng ta làm với 1 ví dụ về chủ đề Health (n): sức khoẻ với các nhánh mà bạn có thể xem trong video nha:
Hoặc học với Học với flashcards
Bạn hãy viết và áp dụng cách học Flashcards để nhớ từ vựng lâu hơn.
Học Từ vựng hãy chịu khó
Hay sử dụng Quizlet: Tạo các set từ vựng theo chủ đề
Hãy ghi cả nghĩa Tiếng Anh + Tiếng Việt.
4. Tài liệu học hữu ích
Tương tự ngữ pháp, khi học bạn nên chuẩn bị sẵn từ điển Oxford Dictionary online /Cambridge Dictionary online để tra từ và hiểu rõ hơn. Khi học từ điển, bạn theo dõi thêm từ đồng nghĩa đến các ngữ cảnh khác để hiểu được).
Đầu tiên, bạn học theo Bộ sách Oxford Word Skills
Và Destination B1 Grammar and Vocabulary đã giới thiệu trước đó cho ngữ pháp. Học từ vựng cần cố gắng mỗi ngày, mỗi ngày nhớ một ít sẽ tăng vốn dần nhé. Nhớ học từ vựng thì Shadowing từ đó luôn, học phát âm chuẩn hơn. Mọi người có thể in hình ảnh dưới đây về học nha!
Bên cạnh đó, việc học phát âm cũng quan trọng để đảm bảo việc Nghe chuẩn sau này. Ở mỗi giai đoạn học IELTS Listening dưới đây, kết hợp bạn học phát âm qua shadowing luôn nhé.
Nhưng trước đó, bạn tham khảo cách phát âm theo IPA và bảng chữ cái để hiểu rõ và chủ động trong phát âm hơn nha:
Chia sẻ về Shadowing:
III. CÁCH TỰ HỌC IELTS LISTENING
Giai đoạn 1 về nền tảng đã xong thì bây giờ, bạn áp dụng luyện Nghe dần nhé. Luyện nghe tiếng Anh không phải đao to búa lớn gì mà bắt đầu chính là cách bạn nghe từ vựng, nghe các bài ngữ pháp cơ bản đó. Thực ra thì bạn chỉ cần nắm cơ bản một số kiến thức nền như trên, sau đó bắt đầu luyện nghe luôn, vì các sách tài liệu kèm theo cũng đã giúp bạn luyện nghe dần trong hệ thống bài tập có sẵn rồi đó.
Còn dưới đây mình sẽ hướng dẫn cách nghe mà phân theo ba giai đoạn để bạn sắp xếp, chọn lọc phương pháp, tài liệu phù hợp hơn
1. Giai đoạn từ 0-5.0, luyện Nghe thế nào?
Bạn cùng mình xem hết video dưới đây trước nha:
Mình chia sẻ trong video kết hợp cả Speaking nữa bởi vì khi bạn nghe, luyện phát âm chuẩn sẽ giúp bạn nghe đúng hơn. Ngược lại khi bạn học Speaking, bạn sẽ luyện được sự phản xạ nghe. Hãy kết hợp nha. Và bạn nên nâng cao đều các kỹ năng của bản thân trước khi luyện tập nâng band điểm tổng.
Về cách tự học Reading - Writing cho người mới bắt đầu thì bạn xem thêm hướng dẫn ở video này:
Bây giờ chúng ta đi vào kỹ năng Nghe với tài liệu cần thiết nhé.
a. Phương pháp luyện IELTS Listening ở band 0-4.0
Khi ở band dưới 4.0, bạn chưa cần tập trung vào các dạng bài IELTS, cần tăng cường kĩ năng căn bản.
Hãy Kết hợp nghe chủ động + thụ động.
Sắp xếp thời gian, bạn có thể áp dụng quy tắc sau:
- Thứ 2/4/6/CN: Học nghe chủ động (15-20 phút/lần)
- Thứ 3/5/7: Nghe thụ động
Phương pháp nghe thụ động:
Các bạn cần tạo môi trường Tiếng Anh cho bản thân. Tự nghe các kênh Youtube, các bài nghe ngắn, xem phim…
Một số nguồn nên tham khảo: Ted talk, phim nước ngoài (VD: Friends, Rick and Morty,..)
Phương pháp nghe chủ động:
Step 1: Nghe không dùng transcript → hiểu qua nội dung
Step 2: Nghe, chép chính tả
Step 3: Đọc transcript
Step 4: Vừa nghe + đọc transcript
Tập trung vào các phần chưa nghe được
Xác định lý do chưa nghe được: tốc độ/ phát âm/ accent/…
Step 5:
Ghi lại và học từ vựng mới.
Đọc theo transcript, thu âm và so sánh với audio gốc.
Làm các bài tập liên quan.
Mẹo take notes cho giai đoạn này
- Viết tắt và ký hiệu:
Rõ ràng nếu chúng ta viết đầy đủ các chữ cái thì tay sẽ không bao giờ đuổi kịp tốc độ của miệng nói. Vậy thì cách đơn giản để có thể ít nhất rút ngắn cách biệt về tốc độ chính là viết tắt và sử dụng ký hiệu
Theo các bạn thì các cụm từ viết tắt và ký hiệu sau đây có nội dung gì nào?
Câu hỏi ví dụ (C.a.m 16, Test 2, Listening part 2)
11. Dartfield House school used to be
a. a tourist information centre
b. a private home
c. a local council building
Notes trong lúc nghe:
nvl rch … fmly home … died b4 complt
heir … sold => lcal ccil => offices
later … plan … torist info ctre … x come about … lack $ => schl
Nội dung audioscript:
“It [Dartfiled House] was commissioned by a businessman, Neville Richard, and intended as his family home, but he died before it was completed. His heir chose to sell it to the local council, who turned it into offices. A later plan to convert it into a tourist information centre didn’t come about, through lack of money, and instead it formed the nucleus of this school.”
Ta thấy, việc lựa chọn các từ khóa quan trọng để take notes trong khi nghe thôi là chưa đủ, các bạn còn cần có những kỹ năng sử dụng ký hiệu, viết tắt, thậm chí cố tình sai chính tả để đảm bảo tốc độ take notes nhanh nhất, nhưng vẫn đủ rõ ràng để chính bạn có thể hiểu được các ký tự đó khi nhìn lại phần notes của mình.
Thông quá những ký tự này, chúng ta ít nhất có thể hiểu rõ được những thông tin cốt lõi và quan trọng nhất để chọn được đáp án.
Cụ thể:
- nvl rch = Neville Richard
- fmly home = family home
- b4 = before
- complt = completed
- lcal ccil = local council
- torist info ctre = tourist information centre
- X = didn’t/isn’t/aren’t/ never, etc (tất cả các trợ động từ hoặc trạng từ mang tính phủ định)
- schl = school
- $ = money
Luyện tập: Các bạn hãy thử tìm một đoạn văn tiếng Anh ngắn rồi tự mình tìm cách rút gọn nó thành 1 số từ khóa mang thông tin quan trọng nhất, rồi tìm cách viết tắt và sử dụng ký hiệu hợp lý. Mỗi người hãy tự hình thành những thói quen hoặc quy tắc ngầm của riêng mình về ý nghĩa của các ký hiệu của riêng mình.
Thực hiện các bước nghe chủ động
Tài liệu nghe chủ động nên chọn là:
+ Tài liệu CÓ TRANSCRIPT
+ Tốc độ chậm/vừa phải, tách nhỏ thành các đoạn ngắn từ 3-5 phút
- Sách: Tactics for Listening Basic
- Kênh nghe: VOA Learning English - Beginning level
- Kênh nghe: Learn English - British Council Listening (A1-B1 level)
- Làm quen với Listening: 30 ngày luyện nghe theo chủ đề
b. Giai đoạn đã có nền tảng kĩ năng nghe (trên 4.0)
Làm quen với các dạng bài cơ bản trong IELTS Listening
+ Form/ Note/ Table/ Sentence completion
+ Multiple-choice
Sách tham khảo: Get ready for IELTS Listening – Collins
2. Giai đoạn hướng tới band 7.0+
Ở giai đoạn nâng band từ 5.0 lên 6.5+ Listening, các bạn nên kết hợp luyện tập kỹ năng nghe Tiếng Anh + luyện tập các dạng bài IELTS Listening.
✪ Tiếp tục tăng cường kỹ năng nghe Tiếng Anh
✔ Thời lượng: 3 ngày/tuần
✔ 5 steps nghe chủ động:
Nghe không transcript → Nghe + chép chính tả → Đọc transcript, đối chiếu với bản tự chép → Nghe + đọc transcript + xác định lỗi sai → Học từ vựng + tự ghi âm theo transcript
✔ Tài liệu:
Lower level: Spotlight English podcasts
Higher level: Ted.com
✪ Luyện tập các dạng bài IELTS Listening
✔ Thời lượng: 4 ngày/tuần
✔ Tập trung học theo dạng bài hoặc từng section cụ thể
VD: 1 tuần → học kỹ 2-3 dạng bài
OR → tập trung 1 section
- Chú ý kỹ 1 số dạng bài phổ biến:
Completing tables/ notes/ forms/ sentences/ flow charts
Multiple choice
Matching
Short-answer questions
Classification
Labelling maps/ plans/ diagrams
- Full listening test 1 lần/tuần
→ Nghe 2-3 lần cho tới khi hoàn thành được 85-90% các câu hỏi
→ Khi kiểm tra đáp án, cần đối chiếu audio script để hiểu đáp án
→ Học từ vựng + phát âm từ audio script, đối chiếu với từ điển (oxford/cambridge)
→ Nghe lại 1 lượt không dùng transcript
✪ Tips:
- Luôn đọc kỹ đề bài
- Tận dụng thời gian ở các quãng nghỉ
+ KHÔNG dành thời gian check đáp án đã trả lời
+ Đọc câu hỏi
+ Xác định key words
→ Hiểu câu hỏi & dự đoán câu trả lời
- Luôn nghe kỹ hướng dẫn trong audio
“First, you will have some time to look at questions 21-27”
Luyện nghe IELTS với nhiều kênh hơn
Ở giai đoạn này, bạn chọn học theo các tài liệu:
Bạn tải hết cả bộ sách nhé, để chuẩn bị học thêm cho các kỹ năng khác mà trong video mình hướng dẫn. Vì việc học theo bộ sách sẽ giúp bạn nâng band đều cả 4 kỹ năng theo cùng cách học hiệu quả.
Collins for IELTS - Collins
Complete IELTS 5.0 - 6.5 - Cambridge
Vocabulary for IELTS - Cambridge
Khóa học IELTS Listening online
3. Luyện đề
Sau khi đã thành thạo các kỹ thuật, làm quen được hết các dạng bài thì thời điểm để nâng band lên 7.0+, bạn sẽ bắt đầu luyện đề nhiều hơn.
Bộ đề để luyện hữu ích chắc chắn không bỏ qua được là ộ Cambridge. Ngoài ra, bạn có thể luyện thêm với nhiều đề trên ieltsonlinetest nha.
Khi luyện đề, bạn có thể cân đối ngày luyện 1-2 đề. Nhưng nếu đã luyện đề nào thì hãy phân tích kỹ để tìm ra lỗi sai của mình, khai phá những từ vựng mới, ghi chép lại và sử dụng sau này. Bên cạnh đó, nghiêm túc luyện đề như đề thật, đảm bảo làm xong mới nhìn tapescripts, làm đủ thời gian. Mỗi ngày luyện đề và cố gắng để vừa thời gian, điền đủ đáp án giúp bạn quen áp lực đi thi thật nha.
Lời kết:
Đi theo tiêu chí chắt lọc kiến thức - Refined knowledge, IELTS Fighter cũng áp dụng thiết kế giáo trình – student book đục lỗ, giảng dạy những gì học viên cần, không dạy những gì tiếng Anh có nên tránh được sự học lan man, giáo viên giúp học viên tập trung kiến thức, thực hành tối đa, chữa lỗi để nâng hiệu quả dạy và học. Hy vọng với sự chắt lọc riêng mà chúng mình chia sẻ trên, các bạn cũng có thể tự học tại nhà tốt hơn.
Bên cạnh đó, tại trung tâm, IELTS Fighter sẽ hướng dẫn các kỹ thuật làm bài hiệu quả hơn cho mỗi bạn, phù hợp với trình độ của học viên. Thực hiện tiêu chí Practice: Tính thực hành ngôn ngữ, trên lớp, học viên và giáo viên sẽ thực hành tối đa, cải thiện kỹ năng từng bước hiệu quả, vững chắc. Tương tác đa chiều từ học viên – giáo viên – học viên trong lớp, tạo nên các buổi học thú vị, đồng bộ từ học offline và trực tuyến. Thế nên các bạn nếu tự học ở nhà cũng cố gắng thực hành, luyện nhiều nhất có thể nha.
Thời gian tự học tại nhà, không ai dám nói trước sẽ mất bao lâu mới đạt được điểm số như bạn mong muốn. Nhưng hãy tin rằng, mọi sự cố gắng sẽ đều được đền đáp, cố gắng nha.
Bài chia sẻ bởi IELTS Fighter, vui lòng ghi nguồn nếu chia sẻ lại.
Bên cạnh đó, IELTS Fighter cũng luôn sẵn sàng hỗ trợ, cùng bạn lập kế hoạch học tập hiệu quả. Nên nếu bạn muốn tìm kiếm một khóa học để đồng hành, nhanh chóng đến đích, được hỗ trợ tối ưu, thì hãy liên hệ cùng chúng mình để được tư vấn khóa phù hợp. Khi bạn tham gia học tập, IELTS Fighter cam kết đầu ra dành cho bạn.
