Những cách luyện nghe tiếng Anh hiệu quả bạn nên thử

Luyện nghe tiếng Anh như thế nào hiệu quả? Nguồn luyện nghe nào hữu ích? Mình cần luyện nghe với tài liệu nào và cải thiện ra sao...? Nếu bạn đang băn khoăn điều đó thì có thể đọc bài viết này cùng mình.

Để bắt đầu với 5 cách luyện nghe tiếng Anh hiệu quả thì mình xin được chia sẻ trước những lý do có thể đang khiến bạn không cải thiện được kỹ năng nghe.

5 lý do khiến bạn luyện nghe tiếng Anh kém

1. Vốn từ hạn chế

Lý do đầu tiên khiến bạn không thể nghe tiếng Anh được là bạn không hiểu được hết nội dung nghe. Nếu có quá nhiều từ bạn không biết, thì bạn sẽ khó mà nghe hiểu hết được.

Trường hợp khác là bạn biết từ nhưng mà không nhận ra được từ đó khi nghe. Bởi vì khi gặp từ này, các bạn chỉ nhìn và tra nghĩa của từ đó, chứ chưa nghe từ đó được phát âm như thế nào, vì vậy nên tai nghe sẽ không quen.

Có một số từ bạn nắm được nghĩa cũng như cách phát âm, tuy nhiên chưa va chạm với từ đó đủ nhiều, nên khi nghe sẽ không nhận ra ngay lập tức, mà sẽ phải mất thời gian suy nghĩ và nhớ xem đó là từ gì.

2. Cố gắng hiểu từng từ một

Đây cũng chính là một tư duy sai lầm mà rất nhiều bạn mắc phải, rất nhiều bạn cho rằng phải hiểu từng từ một thì mới nắm được nội dung của cả đoạn nghe.

Nếu bạn cố gắng nghe từng từ, và khi gặp phải một từ mà mình không biết, chắc chắn bạn sẽ bị đứt mạnh khi nghe vì mải nghĩ xem đó là từ gì, dẫn đến việc miss đi toàn bộ thông tin còn lại của bài nghe.

Làm thế nào để giải quyết vấn đề này?

Khi luyện nghe tiếng anh hàng ngày bạn hãy chú ý đến từ khoá, ngữ cảnh hay những kiến thức đã có sẵn từ trước, những yếu tố này sẽ giúp bạn nắm được ý chính của bài nghe. Do đó ta không cần hiểu hết từng từ

3. Không biết nhiều cấu trúc ngữ pháp

Bởi vì tiếng Anh là “second language” cho nên các cấu trúc ngữ pháp trong tiếng Anh sẽ rất khác so với tiếng Việt. Và nếu không nắm chắc và hiểu các cấu trúc ngữ pháp thì rất khó để nghe hiểu được nội dung của bài nghe.

Ví dụ:

Bạn biết các từ “long”, “airport”, “take”, “how”, và chúng ta có câu sau: “How long does it take to get to the airport?”

Nếu như bạn biết tất cả các từ trong câu, nhưng không biết cấu trúc “How long does it take to (do something?”, thì bạn cũng khó có thể hiểu được nghĩa của câu trên.

Nghe là một kỹ năng mà bạn nhận thông tin một cách bị động, tức là không thể kiểm soát được mình sắp sửa nghe được thông tin gì. Và nếu như không nắm được ngữ pháp thì bạn sẽ khó lòng hiểu hết được đúng không nào?

4. Nhiều giọng khác nhau làm hoang mang

Tiếng Việt có rất nhiều giọng nói ở các vùng miền khác nhau, và tiếng Anh cũng như vậy. Một nghiên cứu cho thấy, khoảng 66% người học tiếng Anh đều cho rằng giọng nói - “accent” là một trong những yếu tố gây ảnh hưởng nhiều nhất đến việc nghe hiểu. Một từ có thể được phát âm theo rất nhiều cách khác nhau, tuỳ vào từng vùng.

Nếu như bạn đã quen với Anh-Mỹ, thì bạn sẽ khó nghe được tiếng Anh - Ấn, hay tiếng Anh-Anh bởi vì bạn không thể nhận biết được âm đó đã bị biến đổi như thế nào, hoặc bạn mất rất nhiều thời gian mới có thể nhận ra được những âm này.

5. Thiếu Background knowledge - Kiến thức nền

Kiến thức nền là kiến thức cơ bản về các lĩnh vực như: khoa học, văn hoá, kinh tế, chính trị, tôn giáo,... Trong đó, kiến thức về văn hoá là quan trọng nhất bởi vì nó gây ảnh hưởng nhiều đến yếu tố giao tiếp.

Văn hoá và ngôn ngữ luôn gắn liền với nhau. Sự khác biệt về văn hoá chắc chắc sẽ ảnh hưởng tới không chỉ nghe mà còn rất nhiều yếu tố khác trong tiếng Anh nữa.

Vì vậy kiến thức nền về văn hoá đóng một vai trò quan trọng trong việc nghe hiểu tiếng Anh. Khi luyện nghe tiếng Anh cơ bản, chúng ta sẽ được tiếp xúc với bất kỳ lĩnh vực nào trong đời sống.

Nắm được phần nào kiến thức nền sẽ giúp bạn đoán và hiểu được lời nói của người bản xứ.

Dựa vào những lý do đó, mình chia sẻ tiếp những cách giúp các bạn cải thiện kỹ năng này.

6 cách để luyện nghe tiếng Anh hiệu quả

1. Cải thiện phát âm

Đây là điều đầu tiên mà các bạn cần phải làm. Nhận biết âm một cách chính xác sẽ giúp bạn nghe được âm đó.

Nếu bạn có thể phát âm chuẩn từ “environment” có nghĩa bạn có thể ngay lập tức nhận ra từ này bao gồm những âm nào, trọng âm ở đâu, ngữ điệu như thế nào khi nghe từ đó.

Tuy nhiên để học phát âm từng âm một thì sẽ chắc chắn rất chán, và chúng ta hoàn toàn có thế thay đổi cách học của mình bằng “PHƯƠNG PHÁP SHADOWING”.

Khi xem phim, nghe đài, xem Youtube,... các bạn hãy để ý người bản xứ họ phát âm như thế nào, họ chuyển động miệng và môi ra sao, sau đó bắt chước lại y hệt cách mà họ phát âm. Liên tục luyện đi luyện lại nhiều lần, bạn sẽ phải ngạc nhiên vì tốc độ cải thiện của mình đó.

2. Nghe mọi lúc mọi nơi

Để cải thiện kỹ năng nghe, chắc chắn bạn sẽ phải nghe nhiều, nghe chủ động, nghe bị động, mọi lúc, mọi nơi.

Bạn có thể nghe thông qua news, podcasts, bài hát, audiobooks,... Bạn hãy để tai mình “ngập” trong tiếng Anh. Đây được gọi là “passive listening” - nghe bị động, và cách này có ít nhất hai lợi ích:

- Giúp tai bạn làm quen với sound - âm, stress - trọng âm, intonation - ngữ điệu. Khi tai bạn đã quen thì chắc chắn kỹ năng nghe của bạn sẽ được cải thiện.

- Giúp bạn xây dựng vốn từ vựng. Nghe càng nhiều thì bạn càng biết được nhiều từ hơn. Biết càng nhiều, hiểu càng nhiều, và trình nghe sẽ tăng lên

Hãy bắt đầu nghe những nội dung mà bạn thích, sau đó, bạn có thể chuyển sang nhiều topic khác nhau.

Bạn cũng nên đọc nhiều tài liệu khác nhau để mở rộng input - đầu vào, cũng là kiến thức nền - background knowledge, việc này sẽ giúp bạn cải thiện được kỹ năng nghe.

Tạo thói quen luyện nghe tiếng Anh hàng ngày. Nên nhớ rằng tai bạn cần thời gian để làm quen và ngấm, và “practice makes perfect”.

3. Xem phim với phụ đề tiếng Anh

Vì sao nên xem phim nói tiếng Anh?

Nếu như phải lựa chọn giữa sách, băng nghe, và phim ảnh thì bạn sẽ chọn gì? Chắc chắn là phim phải không nào bởi vì phim thú vị hơn rất nhiều.

Khi bạn thích điều gì đó, và thực sự tập trung vào nó thì khả năng nghe cũng sẽ cải thiện hơn.

Có rất nhiều bộ phim lấy bối cảnh từ trong đời sống vì vậy ngôn ngữ trong phim cũng là ngôn ngữ đời thường, tự nhiên hơn so với trong sách vở.

Xem phim sẽ giúp bạn học các bạn học từ vựng, ngữ pháp và phát âm một cách tốt hơn (tất cả những cái này được gọi là input).

Và mình cũng muốn nhấn mạnh rằng xem phim sẽ giúp bạn cải thiện phát âm của mình rất nhiều, vì phát âm rất quan trọng khi nghe bởi vì nó sẽ quyết định xem bạn có nhận ra được âm hay không.

Vì sao nên xem với phụ đề tiếng Anh?

Khi đọc từ và đồng thời nghe từ đó được phát âm sẽ giúp bạn cải thiện kỹ năng nghe - hiểu. Nếu như bạn bị miss mất một thông tin, bạn chỉ cần dừng và tua lại. Phụ đề cũng sẽ giúp bạn đọc theo phim, nhưng đừng phụ thuộc quá vào sub vì bạn vẫn đang luyện kỹ năng nghe hiểu, không phải đọc hiểu.

Nếu bạn không thích xem phim, thì hoàn toàn có thể xem show truyền hình bằng tiếng Anh. Những người ở level mới bắt đầu nên chọn chương trình thiếu nhi để xem. Ngôn ngữ cho trẻ em thì rất đơn giản và được trình bày màu mè và nhiều tranh ảnh. Bạn có thể dễ dàng nghe và hình dung với tranh ảnh, và điều này cũng giúp bạn tăng khả năng nghe rất nhiều.

Một số những show tiếng Anh mà các bạn có thể tham khảo:
“Friends”
“How I met your mother”
The Ellen DeGeneres Show
TED

4. Luyện Nói

Hai cách trên được gọi là “passive listening” - nghe bị động. Và chúng ta cũng sẽ phải nghe chủ động bằng cách nghe và phản ứng lại với những gì mình vừa nghe.

Nghe và nói cùng một lúc sẽ giúp bạn luyện tập phản xạ tốt hơn thông qua những cuộc đối thoại, và nó cũng sẽ thú vị hơn so với việc nghe bị động.

Khi nghe, bạn có thể đoán xem đối phương chuẩn bị nói gì, phân tích, tổng hợp dựa trên những thông tin được đưa ra trước đó. Đây cũng được xem là những chiến lược hiệu quả để cải thiện kỹ năng nghe.

Nghe và nói luôn đi cùng với nhau. Nếu như có thể nói một từ thì bạn có thể nghe nó một cách rõ ràng, và điều này luôn đúng. Và nếu bạn có cơ hội nói chuyện với người bản xứ thì ban có thể học tiếng Anh chuẩn từ họ.

Tìm người bản xứ để luyện nói ở đâu?

Các bạn có thể tham khảo một số trang web sau nhé.

- mylanguageexchange.com
- conversationexchange.com
- www.language-exchanges.org
- www.speaky.com
- www.interpals.net

5. Luyện nghe Sâu

DEEP LISTENING - Nghe sâu là gì?

Có nghĩa là bạn nghe đi nghe lại một nội dung một cách chủ động. Ngôn ngữ được xây dựng trên nền tảng nhận thức và thói quen. Việc này có thể giúp bạn tăng cường trí nhớ về từ vựng, các cụm từ, cấu trúc và phát âm.

Làm thế nào để chọn tài liệu nghe phù hợp với mình?

Bước 1: Chọn nội dung mà bạn yêu thích

Bước 2: Chọn nội dung mà không quá phức tạp, nên chọn nội dung bạn có thể nghe được tầm 70% trở lên.

Bây giờ bắt đầu với những phương pháp luyện nghe tiếng Anh IELTS để luyện tập thường xuyên nâng cao trình độ.

Đây là những phương pháp mình đã từng thử qua và trải nghiệm nên mới dám chia sẻ cho các bạn, chứ không phải là lý thuyết suông hay đi sưu tầm trên mạng, nên các bạn có thể yên tâm tham khảo, và đừng quên đọc xong thì thực hành nhé!

6. Minimalist guide to listening - Tập nghe “nhớ lại liên tục”

Các bước vô cùng đơn giản:

BƯỚC MỘT: KIẾM MỘT FILE NGHE CÓ CHỦ ĐỀ THÚ VỊ ĐI KÈM TRANSCRIPT PHÙ HỢP VỚI TRÌNH ĐỘ CỦA BẠN:

Nếu không phải là đi thi, mình rất sợ khi nghĩ đến việc phải dành thời giờ ngồi nghe một đoạn hội thoại chán ngắt lấy ra từ đề IELTS về thủ tục nhập học hoặc báo cáo tội phạm.

Thay vào đó mình muốn chọn audio mà mình thực sự quan tâm. Ví dụ như mình thích chủ đề triết học, kinh tế, lịch sử thì mình chọn nghe Philosophize This, Planet Money, Freakonomic và Throughline. Podcast bên nước ngoài họ làm với mục tiêu giải trí nên khối lượng thông tin được điều tiết rất hợp lý, nghe vừa học hỏi được thêm, vừa vô cùng vui.

BƯỚC HAI: ĐỌC HIỂU HẾT TRANSCRIPT AUDIO

Ở bước này, bạn đọc transcript như một văn bản thông thường. Có từ gì không hiểu bạn tra hết ra. Mục tiêu ở đây là hiểu rõ nằm lòng mình sẽ nghe gì.

BƯỚC BA: NGHE AUDIO, TẬN HƯỞNG VÀ NHẠI THEO:

Sau khi đã hiểu rõ file audio, bạn cắm tai nghe vào và…tận hưởng. Bạn có thể nghe vào thời gian rảnh, khi tập thể dục hay khi di chuyển bằng phương tiện công cộng. Bạn nên nghe cả ngày cho đến khi thấy bản thân nhại theo lời người dẫn thì là thành công rồi đó. Lúc này bạn có thể chọn file mới.

VÌ SAO CÁCH NÀY HIỆU QUẢ?

1. Vì đã hiểu nội dung audio và không phải nhọc công “đoán từ”, bạn sẽ có tâm lý thoải mái để nghe lại nhiều lần hơn, giúp luyện cho tai mình quen với cả cách nhấn nhá của người bản ngữ.

2. Bạn học thêm được từ mới qua việc đọc transcript và nghe lại chúng.

3. Qua việc nhại lại cách đọc audio, bạn dần học được luôn cách nói của người bản ngữ, giúp cải thiện speaking.

Phương pháp luyện nghe tiếng Anh hiệu quả

1. Phương pháp nghe - chép chính tả

Lên website này: listenaminute.com, lướt 1 vòng, chọn 1 topic mình cảm thấy thích nhất (thích ở đây là cảm thấy nó đã từng ra trong IELTS, có 1 độ khó và độ hứng thú nhất định) rồi mở audio 1 phút ra nghe.

Đừng đọc script bên dưới, vừa nghe vừa chép chính tả. Nhưng đừng lâu quá, căn thời gian khoảng 3-5 phút là phải xong 1 audio đó.

Sau đó dò lại với script. Dò chính tả nha. Rồi pick mấy từ vựng ra để học. Vậy là xong. Cố gắng 1 ngày làm 2-3 bài. 

Ví dụ như:

TERRORISM

Ever since I can remember I’ve seen terrorism on the news. I grew up in London in the 1970s we had a lot of bombings and I even heard the bomb once. There has also been terrorism in other countries from Spain to Sri Lanka. But terrorism really hit the headlines after 9.11. Suddenly there was a war on terror. The whole western world prepared for terrorists attacks and they came. There were bombs that killed hundreds in Bali, and Spain and Iraq and London. Now Pakistan is feeling the terrible force of terrorism. When will it all stop, there has to be a time when people are happy and can live a day without wanting to blow up people they don’t know. So much would change in the world if this happened.

terror (n) = a feeling of extremely fear

→ I live in a terror of losing my job.

force: lực lượng, sức ép

bombing /ˈbɑːmɪŋ/ (n): đánh bom

OZONE LAYER

I first heard about the Ozone Layer about 20 years ago, I was still in school. I thought it was interesting but I didn’t take it seriously. It was a bit like science fiction, I mean how could there be a giant hole in the atmosphere. Over the years, more and more scientists spoke about the Ozone Layer, Global warming became a serious issue, Important people like Al Gore made movies about it. We all know today that the thinning Ozone Layer must perhaps the most serious crisis we face. Even though many people have changed their lifestyles we are still damaging the Ozone Layer. We need to do something really drastic to stop this. We all need to stop driving cars and stop using coal. That would be a start.

drastic (adj): mạnh mẽ, quyết liệt

thinning the Ozone Layer: làm mỏng tầng ozone

embedded in: gắn liền

→ Human society is embedded in an environment.

BUSY

Are you busy? Do you lead a busy life? It seems we get busier and busier in our lives. I hate being busy. I’d much rather have nothing to do. Being busy makes me stressed and I end up making mistakes so forgetting something. Who’s the busiest person you know? I bet he/she is really stressed. The busy people I know are always looking ahead to their next holiday. And then, in their holiday, they’re busy doing other things. I think we’re busy ourselves with too many things. We need to learn to relax and take things slowly. Even at work we have to look busy, even if we’re not, when the boss comes, we tell our friends Look busy! That’s silly. That would be great if the word busy disappeared from the English language.

Busy as a bee = very busy

Burn the midnight oil: học/ làm thâu đêm

→ I was busy as a bee, always attending training class in the daytime and burning the midnight oil night after night

have my late full with (+noun): bận/rất nhiều việc 

→ I have my plate full with so many projects, so I don’t have much free time.

CRIME

Why do we have crime? When will it all stop? It’s sad that there’s so much crime in our society. It hurts so many people. Most people in the world just want to live happily and be good neighbors. Why do some people turn to crime? Money is the big reason. Many criminals pickpocket, steal, kidnap or even kill people to get money. There are many terrible crimes in the world. Perhaps the worst is ethnic cleansing. This is the crime against to humanity. Many people are killed because of their color or religion. People who commit this crime rarely go to prison. Have you ever been a victim of crime? What do you think we need to do to reduce crime rates? Perhaps you should write to your government.  

ethnic cleansing: thanh lọc sắc tộc

MONEY

Money makes the world go round. I wonder if this famous English famous expression is very true: If you have money, the world goes round very gently and you are happy. If you don’t have money, the world might not go round so smoothly. They also says that money is the root of all evil. I think this is so true. Money makes people kill and steal, greed means there are things in the world like blackmail, corruption slave labour and a lot more terrible things. Another common saying in English is money can’t buy happiness. I’m not so sure about this one. I know if I had loads of money, I’d be pretty happy. I think if all the world’s money was shared out, the world would go round more happily and there would be less evil and more happiness.

Corruption: tham nhũng

Blackmail: tống tiền

Nerve-wracking (adj): căng thẳng

Tournament (n): giải đấu

Get rid of = remove

in the hole (idiom): in debt

make ends meet (idiom): make enough money to live

- When I was a student, I had to work three part-time jobs to make ends meet.

be loaded (adjective): having a lot of money

- Don't let him borrow money off you because, in reality, he's loaded. His rich parents give him $2,500 in spending money a month!

pay through the nose (idiom): pay an excessive amount of money

- Car insurance is so expensive that you have to pay through the nose to get any type of coverage these days.

live off: sống bám

→ he’s 25 but he’s still living off his parents

Bên cạnh đó các bạn có thể tham khảo thêm 9 nguồn luyện nghe chép chính tả tốt để thử sức thêm.

2. Phương pháp nghe - làm bài tập

Lên website này: esl-lab.com. Có 3 level: Easy, Intermediate, Difficult. Bạn tự chọn cho mình 1 level thích hợp. Sau đó bấm đọc qua 1 loạt 5 câu hỏi, bấm vào audio, vừa nghe vừa làm câu hỏi nha. Bảo đảm bạn nào yếu Multiple Choice IELTS qua đây luyện 1 tuần là lên trình ngay.

1 điểm mình thích nhất đó là những audio siêu siêu đời thường luôn, nên những từ vựng pick ra dùng cho giao tiếp, Speaking là hết chỗ chê. Nhớ học từ vựng nhé!

3. Phương pháp nghe - học kiến thức

Bấm vào website bbc.co.uk/learningenglish. Một số bạn ko mở được chắc là do họ chặn IP Việt Nam hay sao nhưng máy mình vẫn mở bình thường. Ở đây có nhiều chuyên mục: Grammar, Vocabulary, Pronunciation, News, Business, Quizzes, etc.

Mỗi bài đều có video và script để xem, chủ yếu về những topic rất đời sống, tin tức, kiến thức như Coronavirus, Climate Change, Wild animals, Environment…

Ko những cải thiện Listening và còn luyện luôn Reading IELTS nữa đó. Nếu để xem + học từ vựng thì mình thấy hơi mất thời gian do có rất nhiều từ mới, mà mục đích của mình vào đây luyện Nghe thôi cho nên nghe là chính, còn học từ vựng, học kiến thức, luyện Reading là phụ nha.

4. Phương pháp nghe - giải trí

Cái này thì dễ, các bạn lên Youtube, Netflix, Spotify… nghe nhạc, xem phim, lướt web… Gì cũng được, miễn là bằng tiếng Anh + sub tiếng Anh là được!

Ngoài ra bạn có thể cài chế độ Language là English cho điện thoại của mình, cho laptop của mình nữa.

Nói chung là mình thấy việc xem phim + Engsub là siêu hiệu quả với mình luôn. Với nghe nhạc + học lời bài hát + hát theo nữa haha, mà phải hiểu nghĩa tiếng Anh nhá nên hát cho có ý nghĩa chút xíu.

5. Phương pháp nghe - luyện IELTS

Nghe đề IELTS Cam, Actual Test, yếu dạng nào nghe và làm BT nhiều dạng đó (Maps, Multiple Choice….)

Lưu ý: 1 đề IELTS nghe từ 2-3 lần

LẦN 1: Nghe để làm bài → dò đáp án → ko nhìn đáp án mà chỉ biết sai câu mấy

LẦN 2: Dò đáp án xong → nghe lại những câu sai → Chọn lại đáp án những câu sai

LẦN 3: Dò đáp án chi tiết những câu sai → Nghe lại những Section nào sai + nhìn Transcript

P/s: Các bạn đã nghe đến câu chuyện có 2 vận động viên thi chạy, trong quá trình luyện tập, 1 người mang tạ để chạy, 1 người ko mang tạ, 2 người đều chạy về đích ngang nhau. Vậy khi đến ngày thi đấu thật sự, người kia tháo tạ ra để chạy, đố các bạn ai chạy nhanh hơn?

Tất nhiên là người tháo tạo ra đúng không vì anh ta đã quen với việc khó khăn khi mang tạ chạy rồi, giờ tháo ra chạy sẽ nhẹ nhõm và dễ dàng hơn nhiều.

Cũng vậy, khi xem phim hoặc xem clip Youtube, nghe IELTS Listening, các bạn có thể chỉnh speed, tốc độ lên 1.25x hoặc 1.5x để tai quen dần với tốc độ nói nhanh. Khi đã quen rồi thì chỉnh về tốc độ “chuẩn” nghe sẽ dễ hơn rất rất nhiều.

Trong đó để luyện thêm đề Listening, các bạn có thể tham khảo các bài test của IELTS Fighter và tham khảo đáp án luôn nhé.

Ngoài ra, bạn xem ngay: Trọn bộ tài liệu luyện nghe IELTS Listening

Khóa học IELTS Listening online free

Các bạn có thể áp dụng thử xem, biết đâu tiến bộ nhanh hơn đó!

Bài viết chia sẻ bởi đội ngũ học thuật IELTS Fighter, vui lòng ghi nguồn khi chia sẻ.