Trong IELTS Speaking có một số lỗi "kinh điển" mà thí sinh nào cũng rất dễ mắc phải. Trong bài viết này ad sẽ chỉ ra cho các bạn những lỗi đó là gì và cách khắc phục chúng ra sao nhé!
1. LỖI IM LẶNG
Khi gặp những câu hỏi khó mà bạn không biết cách trả lời, không nên im lặng quá 5s. Thay vào đó, hãy sử dụng những mẫu câu sau đây:
- That’s a tough/ difficult question. Let me think for a second/ moment
- That’s a very interesting question. Let me see…
- It’s very difficult to know exactly, but perhaps..
Chú ý không nên lạm dụng những mẫu câu này. Bạn chỉ nên sử dụng chúng tối đa 1-2 lần trong toàn bộ phần thi nói mà thôi.
Ví dụ:
What kind of dictionaries do you prefer to use?
monolingual and bilingual, provide a wealth of entries with accuracy, can’t get the hang of ...
What do you write every day?
2. LẶP LẠI MỘT TỪ VỰNG QUÁ NHIỀU LẦN
Nhiều thí sinh thường lặp lại một từ vựng quá nhiều lần hoặc ‘lấy cắp’ luôn từ vựng từ câu hỏi của giám khảo. Điều này sẽ không được giám khảo đánh giá cao, thậm chí bạn sẽ bị trừ điểm vì vốn từ nghèo nàn của mình. Thay vào đó, để ăn điểm phần ‘Lexical resources’, bạn hãy sử dụng các từ vựng đồng nghĩa (synonyms) nhé.
Ví dụ:
Nếu giám khảo hỏi “Who is your favorite singer?”
Thay vì nói: My favorite singer is ….
Hãy nói: My favorite artist/ celebrity/ entertainer is…..
Bạn có thể tham khảo từ điển thesaurus.com để tra từ đồng nghĩa trong Tiếng Anh.
3. LẶP LẠI CẤU TRÚC NGỮ PHÁP CỦA CÂU HỎI
Một lỗi sai phổ biến khác của các thí sinh IELTS đó là lặp lại cấu trúc ngữ pháp của câu hỏi. Để tránh tình trạng này, các bạn hãy tham khảo 3 kỹ thuật paraphrase sau đây (viết lại câu mà vẫn giữ nguyên nghĩa của chúng)
3.1.Thay đổi chủ ngữ
Hãy xem ví dụ sau đây
What can you do to improve sleep quality?
- I listen to soothing music to improve sleep quality.
- Sleep quality can be improved by listening to soothing music.
Theo bạn, câu trả lời nào sẽ được giám khảo đánh giá cao hơn. Đương nhiên sẽ là đáp án B. Thay vì sử dụng “I” làm chủ ngữ, câu B đã dùng chính tân ngữ ‘sleep quality’ lên làm chủ ngữ mới.
Vậy kỹ thuật đầu tiên bạn có thể sử dụng đó là đưa tân ngữ trong câu hỏi của giám khảo thành chủ ngữ mới. Với phương pháp này thực ra bạn đang chuyển một câu từ chủ động sang bị động, hoặc ngược lại.
What’s your favorite wild animal?
Thay vì nói
My favorite wild animal is turtles/ rabbits/ giraffe…
Hãy nói
I have special liking for ….
3.2.Thay đổi dạng từ
Bạn cũng có thể thay đổi dạng từ trong câu hỏi của giám khảo, để khiến câu trả lời của mình mới mẻ hơn.
Ví dụ:
Do you like advertisements on TV?
Thay vì lặp lại từ ‘like’
Yes, I really like watching advertisements on TV.
Bạn có thể dùng dạng danh từ “have great liking for’ để trả lời như sau:
I used to have great liking for advertisements on TV when I was a little kid.
Cụm từ ‘have great liking for’ chắc chắn sẽ giúp bạn ăn điểm từ giám khảo hơn so với việc lặp lại động từ ‘like’ từ câu hỏi.
3.3.Dùng synonyms
Cuối cùng, bạn cũng có thể dùng từ đồng nghĩa để khiến câu trả lời của mình khác biệt so với câu hỏi của giám khảo.
Ví dụ:
Do you spend enough time doing outdoor activities?
Thay vì nói
I don’t have enough time to do outdoor activities.
Hãy nói
I don’t have enough time to participate in physical activities. hoặc
My busy schedule limits my participation in physical exercises.
Đáp án A sử dụng từ ‘physical activities’ để thay thế cho từ ‘outdoor activities’ và từ ‘participate’ để thay cho từ ‘do’.
Hoặc bạn có thể kết hợp nhiều kỹ thuật cùng một lúc như đáp án B.
Thay đổi chủ ngữ thành ‘my busy schedule’
Sử dụng từ đồng nghĩa ‘participation’ và ‘physical exercises’
4. BA LỖI LÀM GIẢM ĐIỂM “Fluency & Coherence”
4.1.Lỗi ừm, ah
Bạn có thể hạn chế lỗi này bằng cách luyện tập thật nhiều để tăng độ trôi chảy hoặc sử dụng các filler Tiếng Anh (xem mục 4.2)
4.2.Thiếu filler
Filler chính là các từ lấp chỗ trống trong Tiếng Anh như: well, you know, like, I mean …. Việc sử dụng filler khi thi nói là điều không thể thiếu để câu trả lời của bạn thêm phần tự nhiên, bởi người bản địa cũng thường xuyên sử dụng các filler trong giao tiếp hàng ngày.
Ví dụ:
What do you think ‘patience’ is?
Well, you know, patience is the ability to stay calm in difficult situations or spend a lot of time and effort to accomplish a task with great care and attention.
Tuy nhiên, người bản xứ sử dụng các filter này rất tự nhiên và phù hợp hoặc được thí sinh dùng để câu giờ và brainstorm ý tưởng. Đừng lạm dụng quá nhiều sẽ làm giảm chất lượng bài nói của bạn vì filter dễ làm bạn thiếu trôi chảy và làm người nghe khó theo dõi nội dung bạn đang nói.
4.3.Không dùng hoặc lạm dụng linking words
Các từ nối linking words là gia vị, là chất xúc tác giúp câu trả lời của bạn logic hơn, dễ hiểu hơn, hấp dẫn hơn cho người nghe/ giám khảo. Tuy nhiên, sử dụng quá nhiều hoặc không hợp lý sẽ gây phản cảm, thậm chí giám khảo có thể trừ điểm bạn vì điều này.
Ví dụ:
Do you think patience is important?
Over the years, I’ve learned that patience is a common personality trait among many self-made billionaires like Jack Ma, the founder of Alibaba - a giant e-commerce company in China. So it’s definitely vital to a person’s success in general. Being impatient during hardships is just gonna cloud your mind, preventing you from seeing things clearly. Eventually you could end up making wrong decisions.
5. MỘT SỐ LỖI KHÁC
Too long or too short answer
Lấy một ví dụ khi giám khảo hỏi bạn “Where do you live? - I live in Vietnam.
Các có thể thấy, một câu trả lời thẳng vào câu hỏi và không giải thích gì thêm rất dễ đưa bạn vào band dưới 6 với lý do giám khảo không có cơ sở để đánh giá ngữ pháp, từ vựng, và phát âm của bạn. Ngược lại, một câu trả lời quá dài sẽ dễ làm giám khảo không còn hứng thú với câu trả lời của bạn và quay sang chăm chú vào các lỗi trong phần nói của bạn. Hãy thử trả lời như ví dụ sau:
“I was born and grew up in Dalat city. But now, i’m living right here in Ho Chi Minh City to develop my career path as a software developer”
Imitate and forget to paraphrase the questions
Đối với các bạn chuẩn bị sẵn các câu hỏi thường gặp, hay bám sát vào một cấu trúc trả lời nào đó, nên nhớ rằng phần thi speaking có rất nhiều câu hỏi. Bám sát vào một cấu trúc nhất định sẽ làm bạn mất điểm rất nhiều.
Bên cạnh đó, không nên sử dụng những từ có trong câu hỏi để trả lời, nên linh hoạt sử dụng mệnh đề quan hệ, từ đồng nghĩa, và các cấu trúc khác để trả lời. Bằng cách này, bạn sẽ được đánh giá tốt hơn về ngữ pháp và từ vựng
Ex: What color do you like to wear?
Shouldn’t: Well, the color that I like to wear is………
Should: In terms of clothing, my closet is quite monochromatic(Đơn sắc) with............
Appropriate pace of speech
Một số bạn có suy nghĩ là nếu mình nói càng nhanh thì chứng tỏ mình càng lưu loát và giống người bản xứ. Điều này là không nên vì nói quá nhanh sẽ dễ dẫn đến phát âm sai, chia thì động từ sai hoặc dùng từ sai, như vậy là kéo theo một đống lỗi ?.
Ngược lại, các bạn cũng không nên nói quá chậm vì như vậy sẽ làm mất đi sự tự nhiên của lời nói. Hơn nữa, khi giao tiếp mà chúng ta nói quá chậm thì dễ khiến người đối diện cảm thấy buồn ngủ phải không nào?
Accurate and diverse tenses
Đây được coi là lỗi “quốc dân” vì trong Tiếng Việt chúng ta không hay phải chia động từ ở quá khứ hay tương lai như trong Tiếng Anh. Đa số các bạn quên chia thì cho thì quá khứ đơn hoặc có một số các bạn sử dụng thì quá khứ đơn vào lúc đầu, nhưng sau đó vì nói “hăng” quá mà quay về dùng thì hiện tại đơn
Bên cạnh việc chia thì cho đúng, chúng ta cũng nên lưu ý sử dụng kết hợp nhiều thì khác nhau phù hợp với ngữ cảnh. Không nên CHỈ dùng các thì chung chung như hiện tại đơn, quá khứ đơn và tương lai đơn.
Ví dụ: Where do you live?
Ok to say: I live in Binh Thanh District. I moved here in 2015
Encourage to say: Currently, I am living in Binh Thanh District. So far, I have been living here for 5 years
Speak without intonation
Việc sử dụng ngữ điệu trong tiếng anh là vô cùng quan trọng giúp người nghe cảm thấy hứng thú, chú ý vào nội dung bạn cần nhấn mạnh. Lưu ý là bên nên nhấn vào đúng những từ cần làm nổi bật
Ex: I was born and grew up in DALAT CITY. But NOW, i’m living right here in HO CHI MINH CITY to DEVELOP my CAREER PATH as a SOFTWARE DEVELOPER”
Keep silent for too long or speak with a halt
Vì đôi khi câu hỏi của IELTS sẽ đánh vào những phần mà chúng ta chưa bao giờ nghĩ tới hoặc nằm ngoài kiến thức hiểu biết của mình, nên không ít bạn sẽ im lặng hoặc ngập ngừng. Trong những tình huống như vậy, các bạn không nên giữ im lặng quá lâu mà tiếp tục nói với giám khảo bằng cách sử dụng các câu như
“That’s an interesting question”
“As far as I am concerned”
“Honestly, I’ve never thought about this before, but I guess that …”
Bên cạnh đó, nhiều bạn sẽ vì muốn sử dụng những từ vựng “xịn sò” để gây ấn tượng với giám khảo mà sẽ à ừ cố gắng nhớ ra từ đó cho bằng được. Điều này là không nên và tốt nhất là các bạn nên sử dụng từ hiện ra ngay trong đầu mình để tránh mất điểm Fluency.
Incorrect pronunciation and ignore ending-sound
Nếu như bạn phát âm sai quá nhiều lần thì dù bài nói của các bạn có hay đến đâu, người examiner cũng khó lòng hiểu được cái hay đó. Đây là một lỗi khiến bạn mất khá nhiều điểm bởi lẽ phần phát âm là 1 trong 4 tiêu chí chính.
Ngoài ra, vì sự khác biệt của Tiếng Việt và Tiếng Anh, rất nhiều bạn không phát âm âm cuối của các từ.
Hãy thử tưởng tượng sẽ ra sau nếu bỏ qua ending-sound của các từ sau đây: White, Wine, Wife, While, Wild, hay Find, Fight, Five, Fine...thì ý nghĩa khác rồi và mất điểm thôi.
Nên các bạn chú ý thêm nha!
